Schip: S. S. Helvetia (gebruik de snelkoppeling voor meer informatie over het schip)
Plaats van inscheping: Liverpool, Engeland
Datum van inscheping: 12 oktober 1865 (bron: Harmen Jan te Selle, Brieven uit Amerika, Brief 2, 26 november 1865)
Aankomsthaven: New York City, New York, Verenigde Staten van Amerika
Aankomstdatum: 30 oktober 1865
Pagina 1 van het scheepsmanifest dat op 12 oktober 1865 wordt opgesteld voor het inschepen voor de reis naar Amerika luidt als volgt:
“Manifestslijst van alle passagiers welke zijn opgenomen aan boord van het Stoomschip ‘Helvetia’, afkomstig uit Liverpool, waarvan Prouse gezagvoerder is.” De opschriften aan de bovenkant van het Manifest luiden als volgt:
- Namen
- Leeftijd (Jaren/Maanden)
- Geslacht
- Beroep
- Het land waartoe zij elk afzonderlijk behoren
- Het land waarvan zij inwoner willen worden
- Tijdens de reis overleden
De volledige passagierslijst bestaat uit 23 pagina’s met in totaal 960 geregistreerde namen van mensen die zich aan boord van het schip bevonden toen zij uit Liverpool vertrokken. Dit totaal stemt overeen met de brief van Harmen Jan te Selle waarin hij aangeeft,
“Toen kwamen wij na 2 Dagen aan de kusten van Ierland daar kwamen nog weer 2 Honderd man op die met een klein bootjen bij ons kwamen. Aldus waren wij met 12 Honderd man op die boot.”
Slechts één persoon kreeg de notitie “overleden” naast haar naam op de passagierslijst. Naar alle waarschijnlijkheid was zij een zuigeling, daar zij als lid van een gezin in de lijst vermeld staat en er geen leeftijd wordt aangegeven. Dit stemt overeen met de beschrijving van Harmen Jan in zijn brief, waarin hij zegt dat veel mensen zeeziek werden, “maar daar is maar een kind van een half jaar gestorven.” Een enkele overledene was waarschijnlijk een zeer goede uitkomst bij het oversteken van de oceaan. Overlijden op zee was waarschijnlijk geen ongewone gebeurtenis zoals af te leiden valt uit de aparte voorgedrukte kolom in de passagierslijst met als kop “Gestorven tijdens de reis“.
Hoewel de gefotokopieerde afbeeldingen van de passagierslijst compleet lijken te zijn, bevat het gegevensbestand geen fotokopie van de omslag van de passagierslijst voor deze reis. Waarschijnlijk zouden op dit omslag de data van vertrek en aankomst vermeld hebben gestaan. We moten maar vertrouwen op de brief van Harmen Jan die 12 oktober als vertrekdatum aangeeft. De aankomstdatum van 30 oktober 1865 duikt wel op in de lijst van het gegevensbestand, hoewel er geen brondocument is gekopieerd dat deze datum te zien geeft.
[hr]
SS-Helvetia-Manifest-pg-6
Volgens een brief van Harmen Jan te Selle (1844 – 1919) vertrokken hij en zijn oudere broer Jan Hendrik (1838 – 1921) samen met Jan Hendrik’s echtgenote Hanna Berendina Onnink (1841 – 1929) per schip uit Liverpool in Engeland op 12 oktober 1865 op reis naar New York City. Alledrie hun namen komen voor aan de onderzijde van pagina 6 van de passagierslijst van het stoomschip Helvetia:
J.H. Selle (leeftijd 27)
Hanna Selle (leeftijd 24)
H.J. Selle (leeftijd 21)
Klaarblijkelijk vond de persoon die de namen in het scheepsmanifest noteerde het voorvoegsel “te” in de naam Te Selle niet belangrijk.
Jan Hendrik (J.H.) en Harmen Jan (H.J.) werden op de lijst genoteerd als “Arbeiders”. Bij Hanna werd geen beroep opgeschreven. Voor alle drie werd als land van bestemming “Verenigde Staten” ingevuld en als land van geboorte werd vermeld “Duitsland”. Klaarblijkelijk waren de archieven niet erg precies wat het land van herkomst betrof.
[hr]
SS-Helvetia-Manifest-pg-12
De brief van Harmen Jan vertelt ons ook dat zij samen reisden met een man genaamd “J. Vogel, eer ik verder ga moet ik u nog laten weten als dat wij twee Amerikaners bij ons hadden de een hiete J Vogel die hat zijnen vamilie uit Holland gehaald”. De namen van de 5 leden van het gezin Vogel komen te voorschijn op pagina 12 van de passagierslijst.
De heer J. Vogel en een andere vriend waren de gebroeders Te Selle kennelijk erg behulpzaam op hun reis van Winterswijk naar Liverpool. Harmen Jan noteert tenminste:
“Zaturdag den 7 s middags om 2 Uur vertrokken wij van daar naar Hull waar wij alzoo des Zondags Avons kwamen. Dog eer ik verder ga moet ik u nog laten weten als dat wij twee Amerikaners bij ons hadden de een hiete J Vogel die hat zijnen vamilie uit Holland gehaald En die andere die maar zoo voor plijzier naar Holland geweest, die 2 hadden wij aldus veel genot van, want die konden Engels en dan konden die met de menschen spreken en dan zijden die mannen tegen ons wat wij doen moesten , Zoo kwamen wij alzoo te Hull toen het al donker begon te worden maar zij zijden tegen ons dat wij haar maar moesten volgen.”
